Novamente medra o número de analistas económicos que escriben relatos acerca dunha suposta apocalipse económica debido á Burbulla do Crédito e a Débeda.
O problema posto de manifesto no conto de Pedro e o Lobo é que se se alerta moitas veces de que ven o lobo, e este non ven, logo ninguén che creerá, incluso cando veña de verdade.
O cerne do problema da economía mundial postcrise de Lehman Brothers é que dende que deu comezo en 2008, a solución adoptada por Estados Unidos, Unión Europea, Gran Bretaña e Xapón foi a merca masiva por parte dos gobernos da débeda tóxica que acumulan as entidades privadas via impresión de diñeiro (que popularmentte recibe este nome pero consiste en apuntes de números en contas bancarias e non a impresión de billetes físicos).
Esta forma de actuar foi unha fuxida cara adiante que optou, en vez de atacar a causa dos problemas, en dar máis droga ao drogadicto da débeda tal e como se puña de manifesto en 2011 no excelente documental grego Deudocracia.
Foi a chamada flexibilización cuantitativa en Estados Unidos e Gran Bretaña, a política do Abenomics en Xapón, e a compra masiva de débeda aos bancos por parte do Banco Central Europeo.
Esta política ocasionou unha expansión monetaria sen precedentes na historia da humanidade e inundou de diñeiro aos mercados financeiros do mundo pero non así á chamada economía real, referida a bens e servizos tanxibles e ao benestar económico.
Os tipos de interese reducíronse no periodo postcrise como xeito de subvencionar aos moribundos bancos ateigados de débeda tóxica e, a inflacción acusa unha preocupante tendencia cara a deflacción (que significa depresión económica) a pesar das terxiversadas cifras estatísticas desa inflacción notablemente maquilladas para manter baixa a cifra real. O certo é que a clara tendencia a diminuir da inflación lévanos indefectiblemente ao seguinte capítulo desta crise de débeda.
E neste capítulo é onde estamos agora para o que comezaremos vendo a onde vai parar esta xigantástica cantidade de diñeiro.
Se imprimes diñeiro masivamente por enriba do que debes e este diñeiro chega a unha economía real que non o necesita a resposta habitual é un crecemento desbocado da inflacción.
Pero se este diñeiro inunda somentes aos mercados financeiros, os receptores do mesmo son as poucas persoas (os moi ricos especialmente) que están implicados nunha economía financeira pechada para os comúns, mesmo incluindo neste grupo aos pequenos inversores, que actúan sendo os pagadores reais do diñeiro.
Deste xeito os únicos productos que resultan afectados pola inflacción son os que consumen estas persoas máis pudentes:
-Os “activos inmobiliarios” con maior demanda nos mercados de luxo como en Londres ou en varias cidades de Estados Unidos e, en xeral, no centro de moitas grandes cidades por todo o mundo.
-Os coches de luxo como Ferrari
-O arte de autores recoñecidos ou as vendas de artigos de luxo como as xoias
Aínda que sobretodo do anterior a maior cantidade de diñeiro vai parar directamente aos mercados financeiros máis rendibles por especulativos, pero tamén por volátiles, isto quere dicir ás bolsas de valores de todo o mundo pero especialmente ás dos países chamados emerxentes.
Claro que o problema de curar a síndrome de abstinencia dun drogadicto dándolle máis droga indica claramente que podemos dirixirnos cara un desastre. O problema de ir aumentando a cantidade de droga para que a síndrome de abstinencia non se manifeste é que chega un momento en que hai que parar senón provocariamos unha morte por sobredose do suxeito.
Na metáfora da morte por sobredose a analoxía no mundo económico ven representada pola perda total de valor da moeda propia. Podemos asimilar isto a unha inflacción extrema que conleva unha perda de valor case total do diñeiro fiduiciario.
Cando se inxectan cantidades masivas de diñeiro na economía ao principio non pasa máis que unha gran liquidez invadindo os mercados financeiros do mundo pero se continúas por ese camiño indefinidamente, aínda que non haxa formalmente inflacción, nun momento dado os inversores poden decatarse de que a túa moeda, en realidade, non vale nada.
Nese momento ocurriría un desplome súbito das moedas suxeitas á flexibilización cuantitativa, nomeadamente o dólar e a libra esterlina.
Neste escenario, no seu desenlace, é onde parecemos atoparnos. A conveniente retirada de Ben Bernanke como presidente da reserva federal veu xunto cun inicio da retirada de estímulos económicos, ou sexa, da flexibilización cuantitativa en Estados Unidos.
Esta retirada será gradual durante o 2014, dende 85.000 millóns de dólares mensuais ate a 0. A baixada da inflacción ate o límite da deflacción formal (a inflacción real é máis elevada debido á manipulación da estatística contable) marca o punto de inicio do freo aos estímulos aínda que oficialmente este inicio atribúese a unha baixada da taxa do paro por baixo do 6.5% o certo é que moitos operadores saben que a recente baixada da taxa do paro débese aos artificios contables en que os gobernos dos países occidentais están embarcados de cara a eliminar a “unicamente a contabilidade” de moitos parados reais das estatísticas de emprego.
Como pode explicarse que se existise unha recuperación da economía real na que hai grandes baixadas do paro, a pesar do escaso crecemento do PIB, entón a inflacción estea diminuindo en vez de medrar?
A resposta é simple, non existe esa recuperación e por iso a xente da rúa non a nota, nin en Españistán, nin en Estados Unidos.
Sen embargo a baixada da inflacción permite tentar reducir a droga da débeda e así evitar a sobredose que é a metáfora empregada no exemplo anterior para referirnos a unha perda masiva e súbita de valor do dólar nomeadamente.
O 19 de Marzo de 2014 a recén incorporada presidenta da FED Janet Yellen tomou a decisión da terceira reducción da flexibilización cuantitativa reducindo aos 55.000 millóns de dólares mensuais a inxección de nova débeda. Dende a primeira reducción ate a terceira varios feitos significativos teñen ocorrido.
Afección ás bolsas: Os mercados de todo o mundo resultaron afectados con perdas significativas derivadas da retirada de liquidez. Especialmente resultaron afectadas as bolsas dos países emerxentes que é onde fluía principalmente o diñeiro da QE, por ser unha inversión máis rendible.
Burbulla inmobiliaria en China: Varias empresas importantes relaccionadas coa promoción inmobiliaria quebraron en China e foron deixadas caer polo goberno. Diversas análises fan referencia ao estourido da crise inmobiliaria China.
Outros analistas falan do posible estourido da mega-burbulla do crédito fácil mesmo dende unha óptica incluida dentro do pensamento económico neoliberal.
Noutras análises interprétase como totalmente inviable a retirada total de estímulos monetarios porque aparecerían síntomas de perda grave de confianza no dólar, e isto ocasionaría a recaida na adicción á débeda.
Precisamente neste último escenario a recaída nos estímulos interprétase como o pistoletazo de saída da desconfianza dos mercados e a unha perda do valor do dólar e á revalorización do ouro.
Sen embargo o escenario esperado pola FED ven representado por unha mellora económica e unha recuperación do PIB e máis da inflacción.
Entre as dúas anteriores posibilidades que abranguen dende á recuperación ate o desplome do valor do dólar é entre onde se atopan todos os posibles escenarios do futuro próximo.